Jarmuż, znany również jako Brassica oleracea, to jedno z najstarszych warzyw liściastych, które od wieków cieszy się uznaniem zarówno w kuchni, jak i w medycynie naturalnej. Dzięki swoim wyjątkowym właściwościom zdrowotnym oraz wszechstronności kulinarnej, stał się ważnym elementem diety wielu osób. W artykule przyjrzymy się, kiedy najlepiej spożywać jarmuż oraz jakie korzyści zdrowotne niesie ze sobą jego regularne spożycie.
Dlaczego warto jeść jarmuż?
Jarmuż jest rośliną o niezwykle bogatym składzie. Zawiera wiele witamin i minerałów, które wspierają funkcjonowanie naszego organizmu. To prawdziwa skarbnica witamin A, C, K oraz minerałów takich jak żelazo, wapń, magnez i potas. Jego liście są także źródłem błonnika, białka oraz związków bioaktywnych, takich jak sulforafan i luteina. Dzięki tym składnikom jarmuż jest uważany za superfood, które może wspierać zdrowie na wielu płaszczyznach.
Jarmuż jest szczególnie ceniony za swoje właściwości antynowotworowe. Zawarty w nim sulforafan wykazuje silne działanie przeciwnowotworowe, co potwierdzają liczne badania. Regularne spożywanie jarmużu może pomóc w ochronie przed różnymi rodzajami nowotworów, takimi jak rak piersi, jelita grubego czy prostaty. Ponadto luteina i zeaksantyna chronią wzrok przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi, a witamina K wspiera krzepliwość krwi.
Kiedy najlepiej spożywać jarmuż?
Najlepszym czasem na spożywanie jarmużu jest okres po przymrozkach. Liście zebrane zimą są delikatniejsze i mają mniej gorzki smak, co czyni je bardziej atrakcyjnymi smakowo. Jarmuż można jednak zbierać przez cały rok, a jego młode listki są doskonałe do sałatek i surówek. Dla osób dbających o linię, to idealne warzywo, ponieważ ma niską wartość kaloryczną – zaledwie około 40 kcal na 100 gramów.
Jakie są właściwości zdrowotne jarmużu?
Jarmuż jest niezwykle wartościowym warzywem, które może przyczynić się do poprawy zdrowia sercowo-naczyniowego oraz ogólnej kondycji organizmu. Zawarty w nim potas i wapń pomagają regulować ciśnienie krwi, a witamina C wzmacnia i uszczelnia naczynia krwionośne. Jarmuż obniża także poziom cholesterolu, co zmniejsza ryzyko miażdżycy.
Warto podkreślić, że jarmuż jest bogaty w chlorofil, który działa alkalizująco i odkwasza organizm. Ma również właściwości przeciwzapalne i regenerujące. Dzięki temu może być pomocny w leczeniu wrzodów żołądka oraz dwunastnicy, zwłaszcza gdy są one spowodowane przez bakterie Helicobacter pylori. Jarmuż wspiera także metabolizm i jest polecany osobom z nadwagą.
Jak spożywać jarmuż?
Jarmuż można przyrządzać na wiele sposobów. Może być spożywany na surowo, dodawany do sałatek i surówek, ale również gotowany, blanszowany, smażony czy pieczony. Ważne jest, by nie poddawać go zbyt długiej obróbce termicznej, aby nie tracił swoich wartości odżywczych. Jarmuż można także przygotować w formie smoothie, koktajli czy chipsów. Oto kilka propozycji na jego przygotowanie:
- Chipsy z jarmużu: Liście jarmużu pokryj oliwą, solą i ulubionymi przyprawami, a następnie piecz w piekarniku w 140 stopniach Celsjusza przez 10 minut.
- Koktajl z jarmużem: Połącz jarmuż z owocami takimi jak kiwi, jabłko czy banan, dodaj wodę i zmiksuj do uzyskania gładkiej konsystencji.
- Pesto z jarmużu: Zmiksuj jarmuż z orzechami włoskimi, czosnkiem, sokiem z cytryny i oliwą z oliwek na pastę, którą można podawać z makaronem lub na kanapkach.
- Sałatka z jarmużem: Wykorzystaj sparzone liście jarmużu, dodaj truskawki, awokado, ser feta i skrop wszystko sokiem z cytryny.
Kto powinien unikać jarmużu?
Mimo wielu korzyści zdrowotnych, jarmuż nie jest zalecany dla wszystkich. Osoby z problemami tarczycy powinny zachować ostrożność, ponieważ zawiera goitrogeny, które mogą obniżać poziom jodu w organizmie. Ponadto osoby cierpiące na kamicę nerkową powinny unikać jarmużu ze względu na obecność szczawianów.
Jarmuż to warzywo, które dzięki swoim wyjątkowym właściwościom zdrowotnym oraz wszechstronności zastosowań kulinarnych zasługuje na stałe miejsce w naszej diecie. Pamiętajmy jednak, by spożywać go z umiarem i dostosować jego ilość do indywidualnych potrzeb zdrowotnych.
Co warto zapamietać?:
- Wartości odżywcze: Jarmuż jest bogaty w witaminy A, C, K, minerały (żelazo, wapń, magnez, potas) oraz błonnik i białko.
- Korzyści zdrowotne: Regularne spożywanie jarmużu wspiera zdrowie sercowo-naczyniowe, obniża poziom cholesterolu i ma działanie przeciwnowotworowe dzięki sulforafanowi.
- Najlepszy czas na spożycie: Jarmuż zbierany po przymrozkach jest delikatniejszy i mniej gorzki; można go jeść przez cały rok.
- Metody przygotowania: Jarmuż można spożywać na surowo, gotować, blanszować, smażyć, piec lub dodawać do smoothie i sałatek.
- Ostrożność: Osoby z problemami tarczycy i kamicą nerkową powinny unikać jarmużu ze względu na goitrogeny i szczawiany.
